Çin’in Hubei eyaletine bağlı Vuhan şehrinde 2019 Aralık ayında ortaya çıkan yeni tip korona virüsü (COVID-19) Türkiye dahil 200’den fazla ülkeye ve 6 kıtaya yayıldı.
Hastalığın, Çin’in 11 milyon nüfuslu kenti Vuhan’daki Huanan deniz ürünleri pazarından kaynaklandığı tahmin ediliyor. Virüse yakalananlarda yüksek ateşle başlayarak kuru öksürükle devam eden ve bir haftanın sonunda nefes darlığı sorunları ortaya çıkıyor. Koronavirüs orta derece soğuk algınlığından ölüme varacak semptomlara yol açıyor.
30 Ocak 2020 tarihinde Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Sağlık Örgütü, Çin’de ortaya çıkan yeni tip koronavirüs salgınıyla ilgili “uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan etti. 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü koronavirüsü pandemi (salgın) olarak sınıflandırdı.
Koronavirüse karşı hayvanlar üzerinde denenen aşılar olumlu sonuç verirse önümüzdeki aylarda insanlar üzerinde deneme aşamasına geçilebilir. İnsanlarda olumlu sonuç vermesi halinde kitlesel üretime geçilmesinin ve uygulanmasının epey zaman alacağı ifade ediliyor.
Hastalığın yayılışı birçok ülkede dezenfektan ve maske sıkıntısına, yiyecek stoklarına yönelmeye yol açtı.
21 Nisan itibarıyla
COVID-19’da dünya genelinde ölüm oranı % 6.8‘e çıkmış durumda bulunuyor. İspanya, İtalya, Fransa, İngiltere, Belçika ve Hollanda, İsveç gibi ülkelerde ise ölüm oranının %10’un üzerinde olduğu görülüyor. Hastalığın 9 yaşın altındaki çocuklarda pek görülmediği; 80 yaş üzerinde ve solunum yolları hastalıkları olanlarda ise ölüm oranının çok yükseldiği anlaşılıyor. Henüz salgının boyutları da tam olarak bilinmediği için ölü sayısının ilerleyen günlerde artabileceği uyarıları da yapılıyor. Yetkililer tarafından virüsten korunmak ve yayılmasını engellemek için insanlara evde kalmaları yönünde sık sık uyarılar yapılıyor.
Her geçen gün dünyanın farklı ülkelerinden binlerce yeni vaka bildiriliyor. Ülkelerde karantina altına alınan bölge ve insan sayısı gün geçtikçe artıyor. Belçika, Fransa, İtalya, İrlanda, İngiltere, Almanya, İsrail, Irak, Tunus, Ürdün, Sırbistan, Sudan, Hindistan, Avustralya, ABD, Güney Kore, İspanya, Suudi Arabistan ve Yunanistan‘da ağır önlemler çerçevesinde kısmi sokağa çıkma yasağı veya sınırlandırılması uygulanıyor. Birçok ülke yurt dışından yapılan uçuşlara sınırlamalar getirirdi ve sınırlarını kapattı.
21 Nisan itibarıyla dünya genelinde yeni tip koronavirüs (COVID-19) teşhisi yapılan kişi sayısı 2 milyon 500 bin’i geçerken, virüs nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı ise 174 bin’i geçti.
21 Nisan itibarıyla
Amerika Birleşik Devletleri, en çok can kaybının yaşandığı ülke durumunda bulunuyor. Hayatını kaybedenlerin sayısı 43 bin‘e yükselirken, vaka sayısı da dünya genelindeki en yüksek sayıya ulaşarak 802 bin oldu. Eyalet yönetimleri tarafından işyerlerinin kapatılması kararı verilmesinin üzerine insanlar kendi kendini karantinaya almaya başladı. Ülkede virüsün merkez üssü New York olarak görülüyor. ABD tarihinde ilk kez tüm eyaletlerde felaket ilan edildi. ABD, Covid-19 salgını nedeniyle bir günde 2 binden fazla kişinin öldüğü ilk ülke oldu. Alınan sosyal izolasyon önlemlerine itiraz ederek hayatın normale dönmesi ve ekonomik faaliyetlerin yeniden başlaması için bazı eyaletlerde protesto gösterileri düzenlendi.
İtalya en çok can kaybının yaşandığı ikinci ülke konumunda bulunuyor. 20 Şubat’ta bildirilen ilk vakadan sonra her geçen gün artan ölüm sayısı 24 bin‘e yükselirken vaka sayısı ise 183 bin oldu. İtalya, karantina ilan eden ilk Avrupa ülkesi olarak ilk başlarda vakaların çok görüldüğü kuzeydeki Lombardiya bölgesinde alınan karantina kararı daha sonra tüm ülkeye uygulanmaya başlamıştı. Stratejik ve zorunlu olmayan tüm üretim ve işyeri faaliyetlerinin durdurulduğu açıklandı.
İspanya en çok can kaybının yaşandığı üçüncü ülke konumunda bulunuyor. Son 24 saatte yeni tip koronavirüs nedeniyle 430 kişi hayatını kaybederek toplam can kaybı 21 bin‘e yükseldi ve toplam vaka sayısı 204 bin‘e yükseldi. Ülke genelinde 9 Mayıs’a kadar sıkı sokağa çıkma yasağı bulunuyor. Yetkililer, çocukların 27 Nisan’dan itibaren dışarı çıkmasına imkân tanınacağını ilan ederken, alınan önlemler sayesinde günlük vaka artış sayısını yüzde 20’lerden yüzde 2’lere çekmeye başardıklarını kaydetti.
Fransa’da hayatını kaybedenlerin sayısı 20 bin‘e yükselirken, vaka sayısı 155 bin’e ulaştı. Ülke genelinde zorunlu haller ve market alışverişi dışında uygulanan sokağa çıkma yasağı 11 Mayıs’a kadar uzatıldı.
İngiltere‘de hayatını kaybedenlerin sayısı 17 bin‘e yükselirken, vaka sayısı 129 bin‘e ulaştı. Hükümet tarafından işe gitmek zorunda olan kişiler dışında herkese sokağa çıkma yasağı getirildi. Enfeksiyon yayılımı ile ölüm oranlarını azaltılması gerektiği vurgulandı ve hedeflere ulaşılmadan alınan önlemlerin esnetilmesinin mümkün olmadığı kaydedildi.
İran‘da can kaybı sayısı 5 bin‘e yükselirken, toplam vaka sayısı 84 bin olarak bildirildi. İlk olarak 19 Şubat’ta Kum kentine görülen vakadan sonra İran yönetimi tarafından bölgesel herhangi bir karantina kararı alınmadı ancak binlerce insan hastanelerde karantina altında bulunuyor.
Çin‘de ilk olarak ortaya çıkan koronavirüsten hayatını kaybedenlerin sayısı günlük bazda düşmeye başlayarak toplamda 4 bin 632‘ye yükselirken, vaka sayısı ise 82 bin oldu. Ülkenin büyük bir bölümünde insanlar uzun süre karantina altına alınarak sokağa çıkma yasakları ilan edildi. Alınan önlemlerle ölüm oranlarının düşmesiyle hayat normale dönmeye başladı. Vuhan kentinde 76 gündür uygulanan karantina sona erdi.
Belçika‘da hayatını kaybedenlerin sayısı 6 bin‘e yaklaşırken, vaka sayısı 41 bin‘e yükseldi. Ülkede genelindeki sokağa çıkma yasağı 3 Mayıs’a kadar uzaltıldı.
Almanya‘da yaşanan can kaybı 5 bin‘e yaklaşırken, toplam vaka sayısı 149 bin‘i geçti. Ülkede bazı eyaletlerde kısmi olarak sokağa çıkma yasakları ilan edildi. Mart ayının ortasından itibaren koronavirüsün yayılımın yavaşlama eğrisine geçtiği ülkede haftalardır kapalı olan kimi işletmeler 4 Mayıs’tan itibaren tekrar hizmete açılacak.
Hollanda‘da can kaybı sayısı 4 bin‘e yaklaşırken toplam vaka sayısı 34 bin‘i aşmış durumda bulunuyor. Hollanda’da kontrollü sürü bağışıklığı yöntemi nedeniyle, genel bir sokağa çıkma yasağı uygulanmıyor. 1,5 metrelik sosyal mesafe koşuluna uymak koşuluyla insanlar günlük hayatlarına devam edebiliyor.
Türkiye‘de 11 Mart 2020 tarihinde ilk koronavirüs vakası Sağlık Bakanlığı tarafından açıklandı. 17 Mart’ta ise ilk ölüm haberi geldi. Yurtdışından gelen vatandaşlarımız 14 gün süreyle karantina altına alınırken, okullar, restorantlar, alışveriş merkezleri, camiler kapatılırken, 65 yaş üstü ve 20 yaş altı kişilere sokağa çıkma yasağı getirildi. Yurtiçi ve yurtdışına yapılan tüm uçuşlar süresiz olarak durduruldu. Kamu ve özel sektörde çalışanlar için uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma gibi esnek çalışma yöntemleri uygulanmaya başlandı. 30 büyükşehirde ve Zonguldak’ta özel araçlarla şehirlere giriş-çıkışlar kısıtlanırken ülke genelinde otobüslerle şehirler arası yolculuklar özel izne tabi tutuldu.
21 Nisan itibarıyla Türkiye’de koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 2 bin 259‘a yükselirken toplam vaka sayısı ise 95 bin 591 olarak belirlendi. Türkiye’de koronavirüs teşhisine yönelik toplam 713 bin 409 test yapıldığı açıklandı.
11 Nisan 2020 – İstanbul, Taksim / İstiklal Caddesi
10 Nisan’da açıklanan kararla Kocaeli, İstanbul, Ankara ve İzmir’in de aralarında bulunduğu 30 büyükşehirde ve Zonguldak’ta 11 Nisan Cumartesi ve 12 Nisan Pazar günü geçerli olacak şekilde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Sokağa çıkma yasağının 18 Nisan Cumartesi ve 19 Nisan Pazar günlerinde de geçerli olacağı açıklanmıştı. Bu illerde 11 Nisan’dan itibaren sadece hafta sonları uygulanan sokağa çıkma yasağı 23 Nisan Perşembe gününden itibaren 26 Nisan Pazar gününe kadar uygulanmaya devam edecek.
Dünya genelinde şimdiye kadar tespit edilen 2 milyon 527 bin vakadan, 665 bin kişi tedavi edildi ve iyileşme oranı % 26,3 olarak gerçekleşti.
Tüm dünyayı ciddi boyutta tehdit eden koronavirüs salgınının küresel ekonomik krizi de beraberinde getireceği ifade ediliyor. Salgın tüm dünyada hızla büyümeye devam ederken, ülke ekonomileri süreçten ciddi şekilde etkileniyor. Çok sayıda iş yeri geçici olarak kapatılırken, milyonlarca insan evden çalışıyor. Milyonlarca çalışan da işsizlik ve ücretsiz izinle karşı karşıya kalıyor. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayınlanan ikinci koronavirüs raporunda dünya çapında yaklaşık 200 milyon kişinin işsiz kalacağı tahmin ediliyor.
25 Mart 2020 – Sözcü Gazetesi
